Baada ya ushindi mara mbili wa Grand Tour, uchunguzi wa saratani na taaluma ya muda mrefu, Ivan Basso anamweleza Mpanda Baiskeli kuhusu kujiondoa kwenye pro peloton
Ivan Basso ana tabasamu pana. Ni ile ile ambayo imekuwa ikiwekwa kwenye uso wake katika kazi yake yote. Iwe alipanda na Lance Armstrong kwenye Tourmalet, au kumwangusha Cadel Evans kwenye Mortirolo, Basso alidumisha hali hii ya kung'aa huku ulimwengu wa shinikizo ukimlemea, na kupelekea apewe jina la utani la 'The Smiling Assassin'. Siku tunapokutana London, ni mwezi mmoja tu baada ya Basso kuondolewa uvimbe wa saratani na bado hana uhakika kama saratani hiyo imeenea, lakini tabasamu lake bado lipo.
‘Nilipona vizuri sana kutokana na upasuaji huo,’ anamwambia Mwendesha Baiskeli. ‘Inabidi ningoje matokeo ya uchunguzi ili kuona ikiwa imedhibitiwa.’ Saratani yake ilikuwa ya tezi dume. Ajali kwenye Hatua ya 5 ya Tour de France ya mwaka huu ilimwacha na maumivu ya kudumu. Siku chache baadaye ukaguzi ulionyesha uvimbe mdogo wa saratani na siku ya kwanza ya mapumziko aliwaaga wachezaji wenzake, na Tour, ili kufanyiwa matibabu.
‘Kila kitu kilifanyika kwa siku mbili,’ Basso anakumbuka. 'Nina bahati. Ndio, nina saratani, na ndio nina historia mbaya ya saratani katika familia, lakini hakuna metastasis na kwa saratani hii 98% ya wagonjwa wataishi, anasema. ‘Kwa hiyo kulikuwa na habari mbaya, lakini papo hapo kulikuwa na habari njema pia.’ Cha ajabu huenda ajali yake ilileta suala hilo kwa wakati unaofaa zaidi. ‘Nina bahati sana kwa sababu nisingeanguka labda ningeenda kwa daktari miezi sita baadaye, halafu ni shida.‘
Leo imekuwa siku nzuri kwa kupona kwake. Alitumia asubuhi kuingia Surrey na wafanyikazi na wateja wa SaxoBank, sehemu ya mfadhili wa timu ya SaxoBank ya mpango wa 'Ride Like a Pro' (ridelikeapro.saxobank.com). Kwa Basso, kupanda kumekuwa ufunguo wa kupona kimwili na kisaikolojia. ‘Ninapoweza kuendesha baiskeli yangu ninahisi sawa. Baiskeli ni sehemu ya maisha yangu - naweza kutumia baiskeli kukimbia na ninaweza kutumia baiskeli kupona.’
Kwa muhtasari wa mtazamo wake chanya juu ya maisha anasema kwa urahisi, ‘Nadhani jibu ni tabasamu kuu.’
Fomu ya mapigano
Tunapozungumza, hali ya hewa inatugeuka na hivi karibuni mvua ikanyesha. Basso anakumbuka siku kama hiyo katika pro peloton. "Tulikuwa katika matatizo makubwa huko Giro mwaka wa 2010. Tulikuwa na hatua ndefu, kilomita 275, na hali ya hewa ilikuwa hivi siku nzima," anasema, akionyesha nje ya dirisha. 'Kulikuwa na mteremko mdogo mwanzoni na tulilazimika kudhibiti mbio. Tuliingia kwenye handaki refu lenye giza na watu wakaanza kushambulia. Hatukuweza kuona kinachoendelea. Kutoka kwenye handaki tuliona kundi kubwa, kubwa likizunguka kona mbele. Mvua ilikuwa ikinyesha sana.’ Anatikisa kichwa kwa tabasamu la kupendeza lakini lenye uchungu kidogo. Ilikuwa siku ngumu zaidi katika taaluma yake ya upandaji baiskeli.
‘Baada ya dakika mbili, DS walipitia kwenye redio, na kutuambia kuna waendeshaji 56 kwenye kundi la mbele na pengo la sekunde 57. Astana hangefukuza, walidhani Nibali na mimi [wote Timu ya Liquigas] tunapaswa kuziba pengo, kwa hivyo ilikua na kukua. Mapumziko yalipata dakika 16. Ilikuwa janga. Tulipoona kuna kilomita 225 kwenda, ilitubidi kuomba. Tulivuta mbele siku nzima na mvua iliendelea kunyesha. Hatimaye, tulifika dakika sita au dakika saba nyuma ya mapumziko, na tukateleza sana chini ya GC.’
Licha ya siku hiyo ngumu, Basso aliendelea kushinda Giro d'Italia hiyo. Huo ulikuwa ushindi wake wa pili katika hafla hiyo, ikiimarisha nafasi yake kati ya waendesha baiskeli wa Italia.
‘Nilipokuwa mdogo nilipenda Giro kwa sababu, bila shaka, mimi ni Mwitaliano na nilipenda jezi ya pinki,’ asema. ‘Lakini unapopanda Tour de France kwa mara ya kwanza ni kama unapomwona mwanamke wa maisha yako,’ anaongeza huku akiongeza macho. Cha kustaajabisha, kushinda Ziara kulikuwa lengo la mara kwa mara lakini lisilowezekana kwa Muitaliano.
Basso imemaliza katika nafasi 10 bora mara nne, na kwenye jukwaa mara mbili, inakaribia kushinda kwa jumla. Hata alionekana mrithi dhahiri mwaka wa 2004 alipomshinda Lance Armstrong kwenye kilele cha Tourmalet kwenye Hatua ya 15 ya Ziara hiyo, akimaliza wa tatu kwa jumla. Lakini ilikuwa muda mrefu kabla ya hapo ndipo kipaji chake kilikuwa kimeanza kustawi.
‘Nilianza mbio nikiwa na miaka saba,’ anasema. 'Kutoka saba hadi 15 zilikuwa mbio ndogo za kikanda. Kisha nikaingia kwenye timu ya taifa na nikaanza kuzunguka Ulaya na dunia. Mwaka huo nilishika nafasi ya pili kwenye Mashindano ya Dunia ya Vijana.’ Licha ya onyesho hilo la mapema la talanta ilipita miaka michache hadi Basso alipoweza kuonyesha uwezo wake katika safu ya pro. Mafanikio yake yalikuja na ushindi katika Mashindano ya Dunia ya Mbio za Barabarani kwa U23 mwaka wa 1998, akiwa na umri wa miaka 20. Kutoka hapo ilikuwa moja kwa moja hadi kwenye ligi ya mabingwa akiwa na timu ya Italia Fassa Bortolo.
‘Ninahisi kama katika miaka 16 iliyopita, wakati umeenda kasi sana,’ asema, lakini bila kutetereka kutokana na tabasamu lake pana. Kupanda kwake kupitia safu ya pro ilikuwa haraka. Mnamo 2002 alimaliza wa 11 kwenye Tour de France, na alikuwa wa saba mnamo 2003. Alihamia CSC-Discovery mnamo 2004 na mafanikio zaidi yakafuata. Alishinda Giro mnamo 2006 kwa tofauti kubwa ya zaidi ya dakika tisa, akishinda hatua tatu katika mchakato huo. Msururu wa washindi wa kwanza kwenye mashindano yote matatu ya Grand Tours ulifuata na alionekana kuwa bora zaidi.
‘Sanamu yangu ni Indurain,’ Basso asema kwa kujigamba. 'Nilipokuwa na umri wa miaka 18 nilikutana naye huko Giro. Namkumbuka vizuri yule mtu. Alikuwa mkubwa sana na mwenye urafiki kila wakati - muungwana. Nilijiambia ikiwa siku moja nitakuwa mtaalamu ningependa kuwa hivi.’ Basso alionekana kuwa na uwezo wa kuiga sanamu yake katika masuala ya ushindi wa Grand Tour, na mwaka wa 2005 wengi walitarajia angeziba pengo lililoachwa na Armstrong. Lakini hatima, na polisi wa Uhispania, walikuwa na mawazo mengine.
Yaliyopita na yajayo
Baada ya kumaliza nafasi ya pili mwaka wa 2005, Basso ilikaribia Ziara ya 2006 kama kipenzi cha watu wengi baada ya kupata ushindi wake wa kwanza wa Giro d'Italia, na kumpa kila uwezekano wa kufunga mabao mawili ya Giro-Tour. Hapo ndipo Operacion Puerto ilipoingilia kati na Basso kutengwa kabla ya mbio hizo kuanza. Uchunguzi wa polisi wa Uhispania kuhusu mazoea ya kutumia dawa za kuongeza nguvu mwilini miongoni mwa wanariadha wa kitaalamu uliwahusisha Basso, pamoja na Alberto Contador, Alejandro Valverde na Jan Ullrich. Ripoti hiyo ilidai kuwa alikuwa ameajiri huduma za Dkt Eufemiano Fuentes ili kuimarisha uchezaji wake kwa kutumia dawa za kuongeza damu. Basso alikiri shtaka la kushauriana na kumlipa Fuentes, lakini alikana kuwahi kutumia dawa za kusisimua misuli. Alikabiliwa na marufuku ya miaka miwili.
Ilikuwa kiwango cha juu cha mashtaka ya matumizi ya dawa za kusisimua misuli katika mchezo huo. Cha kushangaza ni kwamba, hata kwa upande wa mashtaka yake, Basso anasalia kuwa mshindi wa juu zaidi katika Tour de France ya 2005, kinadharia ikimpa haki ya jezi ya njano baada ya kunyimwa haki kwa Armstrong. Basso hafurahii wazo hilo, hata hivyo, na wala hatumii muda mwingi kuzingatia enzi ya kusimamishwa kwake. 'Lazima uzingatie siku zijazo na sio juu ya siku zilizopita,' anasema, akikua kidogo kwa mara ya kwanza. ‘Nilijitahidi kujirekebisha baada ya tatizo langu. Nilishinda vitu vile vile kama nilivyoshinda kabla ya marufuku. Baada ya kutohitimu nilichukua nafasi ya pili katika Giro, ya kwanza katika Giro, ya nne katika Vuelta, ya tano katika Ziara. Ili kufanya hivyo nilitumia mfumo - sio kuangalia nyuma, lakini kutazama mbele.’
Kurudi kwa Basso ni mojawapo ya hadithi bora zaidi za kukombolewa katika mchezo. 'Nilipoanza upya mwaka wa 2008, nilitaka kufanya maandamano kwamba yote yalikuwa wazi, na nina bahati kwa sababu nilifanya, na nikashinda. Nafikiri ni bora kuthibitisha mambo kwa yale unayofanya, si kwa mazungumzo.’ Hakika, baadhi ya umbo lake bora zaidi lilikuja katika miaka ya baada ya kurudi kwake.
Mnamo 2009 alishinda Giro del Trentino na kumaliza wa nne katika Giro d'Italia na Vuelta a Espana. Mwaka uliofuata alichukua maglia rosa katika Giro, akiwashinda David Arroyo na Vincenzo Nibali katika mchakato huo. Kupanda Monte Zoncolan kwenye Hatua ya 15, alifanya moja ya shambulio la kukumbukwa zaidi katika taaluma yake, akiondoka kwenye pakiti ya watu wawili waliojitenga na Cadel Evans. Zikiwa zimesalia kilomita 3.8, akionekana kuwa na tabasamu zuri, Basso alimpiga teke Evans baada ya pambano la muda mrefu la ndondi, na kuweka sekunde 90 kati yao. Mgawanyiko mwingine kwenye Hatua ya 19 ulimtenganisha na Arroyo na kupata ushindi huo.
Kwa Basso, ushindi wa Giro wa 2010 unaonekana kuwa na umuhimu wa pekee, hata kupita ushindi wake mkuu mwaka wa 2006."Ikiwa nilipaswa kuchagua siku moja ambayo ilijitokeza katika kazi yangu, nadhani ni wakati nilishinda Giro mwaka wa 2010," anasema. ‘Tulikuwa na umaliziaji wa pekee sana. Tulifika katika uwanja wa Arena di Verona, ambao ni kama ukumbi wa michezo. Nilimaliza majaribio ya muda na niliingia uwanjani na niliposimamisha baiskeli na kujiondoa kwenye kanyagio nilimchukua binti yangu na mwanangu kama mshindi wa mbio hizo. Unaweza kufikiria?’
Basso anaelezea ulimwengu tofauti wa kuendesha baiskeli baada ya kurejea, ikilinganishwa na miaka iliyopita. 'Kilichobadilika katika miaka 10 iliyopita ni kwamba timu nyingi zina taaluma zaidi. Nguvu unayoiona kwenye runinga sio tu ya nahodha, lakini ni timu. Sky ni mfano - hawafanyi kazi kwa Froome pekee, wanafanya kazi kwa kila mmoja kuwa timu yenye nguvu. Tinkoff-Saxo ni mfano mwingine, na Contador, au Sagan, au Kreuziger - tuna waendeshaji wengi wazuri sana.’
Jukumu la usaidizi
Hakika, katika timu kuu ya Tinkoff-Saxo, Basso ametumia miaka michache kucheza ustadi wa hali ya juu kwa Contador, ambaye anamkubali sana. Inaonekana isiyo ya kawaida kwa mpanda farasi huyo mashuhuri kufanya kazi katika huduma ya mwingine, lakini Basso haitoi wazo la pili. ‘Tunajitahidi sana kumuunga mkono kwa sababu ndiye mpanda farasi bora zaidi kwa Grand Tours,’ anasema kwa ukali. Heshima yake kwa Contador inashangaza, na ni wazi hata miongoni mwa washindi wa Grand Tour, Basso anaona Contador kuwa ya kipekee. ‘Kuendesha gari na Alberto ni kama kuchukua kozi ya uzamili ya uendeshaji baiskeli katika chuo kikuu bora zaidi duniani.’
Basso inaonekana kuridhika, basi, kuwa sehemu ya mashine badala ya kujitahidi kupata utukufu wa mtu binafsi. Sio bila changamoto zake, hata hivyo. "Wakati mwingine upepo unakuwa nyuma yako na kila kitu kinakwenda sawa, lakini unapaswa kuwa tayari kwenda kinyume siku inayofuata." Miaka michache iliyopita labda imeona misimu na upepo mdogo nyuma, kama Basso imekuwa. alikumbwa na msururu wa majeraha, ikiwa ni pamoja na kidonda cha tandiko kilichodhoofisha mwaka 2013 ambacho kilimfanya atoke nje ya Giro d'Italia.
Siku tunayozungumza, Basso bado hajatangaza kustaafu mapema Oktoba na bado ana ndoto ya kurejea, lakini anasikitika kiwango chake cha hivi majuzi. 'Sijisikii umri, lakini sifurahii sana hali yangu. Ninafanya kazi kwa bidii na sipati kile ninachotarajia.’ Akiandika muda mfupi baadaye katika gazeti lake la ndani, La Provincia de Varese, alikiri kutafuta kila mara sababu za umbo lake lililofifia, na kufikiria njia ambazo angeweza kupata njia ya kurudi. kwa maonyesho makubwa. Mwishowe, hata hivyo, anakubali kwamba siku zake bora ziko nyuma yake, na siku chache baada ya mahojiano yetu anatangaza kwamba kazi yake kama mpanda farasi imekamilika. Pia, anashukuru, amepewa kila kitu kutoka kwa saratani.
Nashangaa kama atafurahi kuona nyuma ya siku za uchungu kwenye tandiko, haswa kutokana na hamu yake ya kushambulia kwenye miinuko mikali. Ninapomuuliza swali, anaonekana kushangaa kidogo kwa muda. 'Siteseka kamwe kwenye baiskeli,' asema. 'Ikiwa unateseka sana kwenye baiskeli wewe ni mjinga, kwa sababu hakuna mtu anayekuweka hivyo. Unajiamulia mwenyewe.’ Akiweka jambo hilo kwa njia inayofaa, anaendelea kusema, ‘Kuteseka ni unapokuwa mgonjwa, au unapokuwa na tatizo kubwa maishani. Unaposhindwa kupanda baiskeli unaelewa umuhimu wa hilo.’
Hakuna mshangao, basi, kwamba Basso anakusudia kutotoka mbali sana na baiskeli yake. ‘Mimi ni mwendesha baiskeli maisha yote,’ asema. 'Nadhani itabidi nifanye kitu karibu na baiskeli. Sina uzoefu wowote katika kitu kingine chochote. Nafikiri jambo la muhimu zaidi ni kwamba chochote ninachofanya, bila shaka nitafanya kwa mbinu na ari kama nilivyo nayo kwa kuendesha baiskeli.
‘Kwa maoni yangu, baiskeli ni elimu unapokuwa mdogo, na hukufanya kuwa mwanaume bora unapokuwa mkubwa.’
Anafafanua asubuhi yake na wateja wa kampuni ya SaxoBank kama sehemu ya mpango unaoona waendeshaji wa Tinkoff Saxo wakishiriki ushauri wa mafunzo na wafanyabiashara wa fedha, na wenye benki wakishiriki ushauri wa biashara na wanunuzi."Hapa tuna benki binafsi, mtu ambaye anapata Euro milioni kwa mwezi," Basso anasema. "Anaweza kuchukua ndege ya kibinafsi kwenda Paris kwa chakula cha mchana, lakini badala yake yuko pamoja nami kwa baiskeli kwa masaa matatu. Kwa pesa unaweza kununua chochote, lakini huwezi kununua furaha.’
Basso anastaafu tayari amepata nafasi katika Tinkoff-Saxo katika nafasi ya ukocha na kiufundi. Je, maisha katika gari la timu yatakuwa rahisi kuliko kukimbia kwa baiskeli? Anazingatia swali hilo kwa muda: ‘Hatua ngumu zaidi huwa ni ile iliyo mbele yako,’ anasema huku akitabasamu.
