miaka 125 iliyopita, ndugu wawili kutoka mji mdogo nchini Ufaransa waliunda biashara ambayo ingekua na kuwa kampuni kubwa ya ulimwengu wa matairi
Nambari 81 kwenye Barabara ya Fulham ya London inavutia sana. Miongoni mwa nyumba za mji wa Victoria, gorofa za matumizi na maduka ya boutique hukaa jengo la sanaa la safu ya vigae, chuma cha mapambo na vioo vya kubadilika. Kuangalia chini kutoka kwa dirisha ni takwimu inayovutia. Miwani ya Pince-nez ikiwa kwenye uso wake wa rotund na agape ya mdomo, glasi ya champagne kwa mkono mmoja na sigara kwa mkono mwingine, Michelin Man - au Bibendum kwa marafiki zake - amekuwa akiwakasirisha wapita njia kutoka kwa sangara yake katika Michelin House tangu wakati huo. kujengwa 1911. Juu ya kichwa chake ni maneno ya Kilatini Nunc est bibendum: sasa ni wakati wa kunywa. Ni huyu mtu wa tairi pekee haongei kuhusu pombe.
‘Kioo chake hakijajazwa shampeni bali kucha, glasi iliyovunjika na mawe,’ anaeleza Gonzague de Narp, msimamizi mkuu katika kituo cha kihistoria cha Michelin cha L’Aventure. Mnamo 1893, wakati wa kongamano la wajenzi wa gari, André Michelin alitangaza kwamba matairi yake ya nyumatiki yanaweza "kunywa vizuizi". Kwa hivyo Bidendum inachosema ni kwamba sasa ni wakati wa tairi la nyumatiki la Michelin.’
Wanaume wa mpira
Ingawa Bibendum ni mhusika wa kubuni, kwa kweli kulikuwa na Wanaume wawili halisi wa Michelin: ndugu André na Édouard. Baada ya kuchukua biashara ya familia mnamo 1889, ambayo ilitengeneza sehemu za mpira kwa mashine za kilimo, bidhaa kuu ya kwanza ambayo ndugu wa Michelin walizalisha haikuwa tairi, bali pedi ya kuvunja mpira.
‘Hadi wakati huo kusimama kwa gari kulifanywa kwa breki ya chuma kwenye ukingo wa chuma,’ anasema de Narp. 'Kulikuwa na masuala mawili na hili: ufanisi na kelele. Lakini breki ya mpira ilipunguza sauti, na kwa hivyo kizuizi hicho kiliitwa "The Silent".'
Wakati The Silent ilifanikiwa, mapumziko ya kweli kwa Michelin yalikuja siku moja mwaka wa 1891 wakati mwendesha baiskeli alifika kwenye kiwanda akiwa ametobolewa tairi.
‘Édouard alivutiwa, na akaanza kujaribu kurekebisha tairi la mwendesha baiskeli. Ilikuwa "sausage" ya Dunlop: bomba lililokwama kwenye ukingo wa gurudumu na limefungwa kwa kitambaa. Kwa jumla ilichukua saa 15 kwa ukarabati - saa tatu kurekebisha na kisha nyingine 12 kusubiri gundi ya mdomo kukauka.’
Asubuhi Édouard aliyechangamka hakuweza kungoja kujaribu tairi, kwa hiyo akaondoka kwenye ua wa kiwanda kwa baiskeli, kisha akarudi muda mfupi baadaye akiwa na gorofa lingine. Lakini mbali na kuahirishwa, safari hii fupi ilimsadikisha juu ya uwezo wa maajabu haya ya nyumatiki. Ilikosa kitu kimoja tu - urahisi wa ukarabati.
Ushawishi wa ushindi
Kwa kuchochewa na tajriba ya Dunlop, Michelin alianza kutengeneza tairi ifaayo watumiaji zaidi, na kufikia mwisho wa 1891 ‘Detachable’ ilikuwa imefika.
‘Kifaa kinachoweza Kutenganishwa kilichoambatishwa kwenye ukingo chenye skrubu 16 kinachoshikilia mrija wa ndani mahali pake,’ anasema de Narp. ‘Kwa hivyo ulipotobolewa ulichotakiwa kufanya ni kutoa skrubu kisha kurekebisha au kubadilisha bomba. Muda uliochukua kukarabati ulitoka saa 15 hadi dakika 15.’
Michelin alikuwa na imani na Detachable, lakini umma bado ulihitaji kushawishika, hivyo baada ya mazungumzo mbalimbali Michelin aliweza kumshawishi shujaa wa baiskeli wa eneo hilo Charles Terront kuchukua kamari kwenye matairi haya yasiyojulikana na kuyaendesha katika 1, 200km Paris- Mbio za Brest-Paris. Terront alishinda vilivyo, akirejea Paris saa tisa mbele ya mpinzani wake wa karibu, Joseph Laval (mpanda farasi wa Dunlop ambaye alikuwa amepewa Detachable lakini akaikataa) katika muda wa saa 71 na dakika 18. Alikuwa ametoboa njiani, lakini kama kuna jambo hilo lilikuwa jambo la maana. Kuchoma ilikuwa ukweli wa maisha ya nyumatiki lakini, hadi wakati huo, uwezo wa kurekebisha haraka haukuwa. Sifa ya Detachables ilikua, na Michelin alitaka zaidi.
‘Mnamo 1892 akina ndugu walipanga “Mbio za Kucha,” asema de Narp. ‘Ilitengwa kwa ajili ya waendeshaji wa matairi ya Michelin, lakini waligundua kuwa mwendesha baiskeli aliyekuwa na Dunlops aliamua kushiriki. Walimruhusu, lakini walitupa misumari kwenye kozi ili kila mtu atoboe. Bila shaka matairi ya Michelin yangeweza kurekebishwa haraka, lakini Dunlops hawakuweza.’
Mpango ulifanikiwa, na mwaka huo Michelin alipokea oda za Detachables 20,000, na kwa kufanya hivyo alielekeza umakini wake kwenye utengenezaji wa tairi. Lakini baiskeli zilikuwa mwanzo tu.
Magari ya mwendo kasi
Kufikia 1895 Michelin alikuwa ametengeneza tairi la kwanza la gari la nyumatiki duniani. Kulikuwa na tatizo pekee: watu hawakuliamini.
‘Hakuna aliyeamini kuwa unaweza kuendesha gari la tani 1.5 kwenye matairi yanayoweza kushika kasi, kwa hivyo akina ndugu walijenga gari lao wenyewe kutoka kwa chasi ya Peugeot na injini ya boti ya Daimler-Benz. Gari ilikuwa nzito sana - tani 2.5 - na injini ilikuwa imewekwa nyuma, ambayo ilimaanisha kuwa ilikuwa vigumu sana kuiongoza. Waliuita L’éclair, ambalo kwa Kifaransa humaanisha “mwako wa umeme”, kwa sababu ungezunguka barabarani kama umeme. Walipendekeza kuingia L’éclair katika mbio za magari za Paris-Bordeaux-Paris, lakini kwa sababu ya usukani hakuna aliyetaka kuliendesha, kwa hiyo akina ndugu walichukua changamoto hiyo wenyewe.’
Katika suala la mbio haikufaulu, L’éclair alitoboa njiani na kumaliza wa mwisho, lakini kwa macho ya tasnia ya magari ilifaulu. Kati ya washiriki 46 ni tisa pekee waliomaliza (wengine wakiwa wameathiriwa na matatizo ya kiufundi), hivyo kwa kurudi Paris wakiwa mzima, Michelin alikuwa amethibitisha kwamba matairi ya nyumatiki kwenye magari yalikuwa chaguo linalofaa.
Kama ilivyo kwa Mbio za Kucha, Michelin alihisi utangazaji zaidi unahitajika, kwa hivyo mnamo 1899 wakati Mbelgiji aliyeitwa Camille Jenatzy (jina la utani 'The Red Devil' kwa sababu ya nywele zake za tangawizi) alipendekeza kuvunja kizuizi cha 70kmh gari la umeme, Michelin alipata fursa ya kutoa gari lake, La Jamais Contente ('The Never Satisfied'), matairi yake ya nyumatiki.
‘Wakati huo Chuo cha Tiba cha Ufaransa kilitangaza kuwa haiwezekani kwa mwili wa binadamu kukubali kasi ya zaidi ya 70kmh,' anasema de Narp. 'Ukizidi, walisema, mwili wako unaweza kulipuka! Jenatzy alithibitisha kuwa zote zilikuwa na makosa, na kufikia sio tu 70kmh lakini zaidi ya 100kmh. Kwa kufanya hivyo Michelin alionyesha kuwa unaweza kuweka matairi kwenye gari kwa kasi bila hatari.’
Ingiza Bibendum
Matukio haya yote ya utangazaji yalikuwa yanaongeza habari nyingi kwa Michelin, lakini ilikuwa wakati huu, mwaka wa 1898, ambapo ndugu waligundua kwamba Michelin alihitaji zaidi ya kuwa na gazeti tu.
‘Michelin alikuwa na stendi katika Maonyesho ya Universal ya 1894 huko Lyon, ambayo kila upande yalikuwa yamerundikwa nguzo mbili za matairi - kubwa chini, ndogo juu. Akina ndugu walipoona hilo, Édouard alimwambia André, “Tazama, ikiwa tungeongeza silaha kwenye rundo hili la matairi inaweza kuwa mwanamume,”’ asema de Narp.
‘Miaka kadhaa baadaye mnamo 1898 mchora katuni Mfaransa anayeitwa O'Galop alienda kuwasilisha mradi wa utangazaji kwa Michelin. Katika kwingineko yake kulikuwa na bango la kiwanda cha bia ambacho kilikuwa kimekataliwa. Ilionyesha mnywaji akiwa amevalia vazi la kuchekesha na glasi ya bia mkononi mwake - ikiwa na kauli mbiu ya Nunc est bibendum. Wakikumbuka milundo ya matairi, na pia tamko la André kwamba matairi ya Michelin "kunywa barabarani", walimwomba O'Galop ambadilishe mtu huyo kuwa rundo la matairi na mikono na badala ya pinti ya bia na glasi ya champagne iliyojaa barabara. vikwazo.' Na hivyo Bibendum alizaliwa.
Kwa miaka mingi Bidendum imebadilika kutoka tabia nyororo na ya kiungwana hadi kuwa sura yenye tabasamu, yenye misuli, baada ya kuonyeshwa kama gwiji wa ulimwengu, mwindaji wa Kirumi, Descartes na hata Napoleon.
‘Kadiri ukubwa wa matairi unavyoongezeka, idadi ya Bidendum ilitengenezwa ilipungua,’ anasema de Narp. ‘Anaenda na wakati. Rasmi sasa ameundwa na matairi 26. Katika mabango ya awali alionyeshwa kama mtu tajiri, kwa sababu watu matajiri tu wanaweza kumudu magari. Lakini baada ya muda alipoteza mitego yake ya utajiri kwani magari yalipatikana kwa bei nafuu. Katika miaka ya 1980 tuliunda “Running Michelin Man”, takwimu yenye nguvu zaidi kuakisi mienendo ya sasa, na kisha mwaka wa 1998 tukampunguza kwa sababu labda alichukuliwa kuwa mnene sana!’ Jambo moja ambalo halijabadilika, hata hivyo, ni Rangi ya Bidendum.
Kinyume na imani maarufu, Bibendum haijawahi kuwa mweusi (watoa maoni wametaja Bibendum nyeusi ya rangi ya Michelin kuonyesha matairi yake, lakini baadaye ikaondolewa kwa sababu za kijamii na rangi - jambo ambalo Michelin anakanusha vikali).
‘Kulingana na nembo, Bibendum imekuwa nyeupe kila wakati. Hii ni kwa sababu raba asilia ina rangi ya krimu, na ilivumbuliwa kabla ya kaboni nyeusi kutumika katika matairi [ambayo hufanya matairi kuwa meusi]. Pia ni kwa sababu tairi za mapema zilikuwa bidhaa za kifahari na ziliuzwa kwa karatasi nyeupe ya hariri. Hata hivyo, Bibendum ameonekana kwa rangi tofauti kwenye mabango, kwa mfano katika miaka ya 70 alipokuwa na rangi ya chungwa, ambayo ilikuwa rangi maarufu wakati huo.’
Lakini hata rangi yake iweje, Bibendum imekuwa sawa na Michelin, inayowakilisha roho ya enzi na vile vile mielekeo ya uchochezi na ya kujiamini ya bwana wake.
‘Uingereza ilikuwa nchi ya Dunlop, kwa hivyo kujenga Michelin House huko London ilikuwa kama kusema, "Afadhali utusikilize!" Moja ya madirisha yake yenye vioo vya rangi yanaonyesha tangazo la 1905 ambapo Bibendum anapiga teke la chini chini, akionyesha vijiti kwenye soli za viatu vyake vya mpira. Lilikuwa ni tangazo la tairi jipya lenye riveti kwenye kukanyaga, lakini pia lilikusudiwa kama aina ya ujumbe kwa Dunlop. Inasema tunatumia teke la ndondi la Kifaransa kukuambia wewe, mwana ndondi wa Kiingereza ambaye hupiga ngumi tu, kwamba tuko katika eneo lako.’
Bila shaka vita na Brits kuhusu matairi vimeisha kwa muda mrefu, na kwa hakika Michelin House sasa ni mkahawa badala ya bohari ya matairi. Lakini jambo moja ni la uhakika: Bibendum akiwa kwenye usukani, Michelin anaonekana kuwa tayari kunywa miaka 125 zaidi. À la vôtre!
